Một số giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát ở Đảng bộ tỉnh Gia Lai

Thường trực Tỉnh ủy Gia Lai làm việc với UBKT Tỉnh ủy về tình hình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát 6 tháng đầu năm 2022; phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới.

Trong những năm qua, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng của Đảng bộ tỉnh Gia Lai đã có nhiều chuyển biến rõ rệt và đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện, góp phần giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng, từng bước kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh nhằm thực hiện thành công mục tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh đề ra. Kết quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đã thể hiện nhất quán quan điểm “nói đi đôi với làm”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không có đặc quyền đặc lợi, bất kể người vi phạm là ai”, được cán bộ, đảng viên và Nhân dân đồng tình, ủng hộ, đánh giá tích cực.

Trước hết, cấp ủy các cấp đã triển khai, tổ chức thực hiện tốt việc học tập, nghiên cứu, quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp; các văn bản về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức và hành động của cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT các cấp, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Kịp thời ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền để lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Chủ động lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn cấp ủy, UBKT cấp dưới thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát cơ bản bám sát tình hình thực tiễn và công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh. Cụ thể: Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, cấp ủy các cấp đã kiểm tra 1.191 tổ chức đảng và 8.507 đảng viên; giám sát 625 tổ chức đảng và 3.559 đảng viên; thi hành kỷ luật 10 tổ chức đảng và 545 đảng viên.

UBKT các cấp đã tích cực, chủ động, quyết liệt, thực hiện khá toàn diện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và tham mưu cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; tập trung kiểm tra, giám sát những lĩnh vực, địa bàn nhạy cảm, phức tạp, dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực, những vấn đề bức xúc mà cán bộ, đảng viên và Nhân dân quan tâm. Chất lượng, hiệu quả các cuộc kiểm tra, giám sát được nâng lên, có chuyển biến rõ rệt; đã kết luận và xử lý nghiêm minh, chính xác, kịp thời tổ chức đảng, đảng viên có vi phạm và công khai kết quả xử lý trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cụ thể: UBKT các cấp kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm 27 tổ chức đảng, 147 đảng viên; kiểm tra 815 tổ chức đảng thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát; kiểm tra 325 tổ chức đảng thi hành kỷ luật trong Đảng; giám sát 499 tổ chức đảng và 857 đảng viên; kiểm tra 52 tổ chức đảng về thu, chi ngân sách; kiểm tra 679 tổ chức đảng về thu, nộp, quản lý và sử dụng đảng phí; thi hành kỷ luật 1 tổ chức đảng, 129 đảng viên. Qua kiểm tra đã kết luận rõ các sai phạm, trong đó có những biểu hiện lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ để trục lợi; đồng thời đã kết luận và xử lý nghiêm minh những tập thể và cá nhân đương chức hoặc nghỉ hưu có sai phạm, kể cả truy tố hình sự, thu hồi số tiền sai phạm khá lớn nộp vào ngân sách Nhà nước, được đảng viên, Nhân dân đồng thuận cao. Kết quả trên đã góp phần quan trọng trong việc giáo dục, ngăn ngừa sai phạm của tổ chức đảng, đảng viên, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, củng cố lòng tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự điều hành, quản lý của Nhà nước; khẳng định quyết tâm chính trị của cấp ủy, UBKT các cấp trong công cuộc chỉnh đốn, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Bên cạnh đó, UBKT các cấp đã góp phần tích cực vào công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Qua thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, UBKT các cấp đã làm rõ những kẽ hở, bất cập của cơ chế, chính sách dễ bị lợi dụng để tham nhũng; từ đó giúp dự báo tham nhũng có thể xảy ra để chủ động có chủ trương, biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn. Đã kịp thời kiểm tra, xử lý nghiêm tổ chức đảng và đảng viên không chấp hành nghiêm túc các quy định của Đảng và Nhà nước về công tác phòng, chống tham nhũng; phối hợp chặt chẽ hơn với các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng của Nhà nước trong kiểm tra, giám sát, phát hiện, xử lý và công khai kết quả xử lý những tổ chức, cán bộ, đảng viên có vi phạm. Nhiều vụ việc sau đó đã bị các cơ quan pháp luật khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử. Đồng thời, đã quan tâm củng cố, kiện toàn bộ máy cơ quan UBKT các cấp; thực hiện có hiệu quả công tác xây dựng ngành, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ kiểm tra các cấp. Đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra các cấp thường xuyên trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ, có bản lĩnh, quyết liệt, thận trọng, công tâm, khách quan trong việc thẩm tra, xác minh đối với những vụ việc khó khăn, phức tạp.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng Đảng bộ tỉnh Gia Lai vẫn còn một số hạn chế: Một số cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu cấp ủy có thời điểm chưa chủ động lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát. Việc xác định nội dung kiểm tra, giám sát còn dàn trải, hình thức, chưa thực sự đi vào các lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm, dễ nảy sinh tiêu cực hoặc những vấn đề đang gây bức xúc của địa phương, cơ quan, đơn vị. Tiến hành kiểm tra, giám sát có lúc còn mang tính hình thức, dẫn đến hiệu lực, hiệu quả thấp, chưa đủ sức răn đe; nhiều khuyết điểm, sai phạm của tổ chức đảng, đảng viên chậm được phát hiện, xử lý kéo dài. Ở các địa phương, nhất là cấp cơ sở, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng hầu như chưa có sự chuyển biến. Sự phối hợp công tác giữa UBKT với các cơ quan có liên quan, như thanh tra, kiểm toán, công an, viện kiểm sát, tòa án… có lúc, có việc còn thiếu chặt chẽ, chưa thường xuyên, hiệu quả chưa cao.

Nguyên nhân do một số cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị nhận thức chưa thực sự sâu sắc về vị trí, vai trò, tầm quan trọng, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của công tác kiểm tra, giám sát, chưa nhận diện đầy đủ các biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” tại địa phương, cơ quan, đơn vị mình. Một số nơi vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, chưa quyết tâm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, còn trông chờ, ỷ lại vào cấp trên; tổ chức ở những nơi xảy ra vi phạm thường có biểu hiện buông lỏng vai trò lãnh đạo, quản lý, mất đoàn kết nội bộ, thiếu dân chủ, thiếu chỉ đạo kiểm tra, giám sát, dẫn đến vi phạm, tuy nhiên, tình trạng trên chưa có biện pháp xử lý kịp thời, kiên quyết, triệt để, nghiêm minh, dẫn đến những vi phạm kéo dài. Một số cán bộ làm công tác kiểm tra tinh thần trách nhiệm chưa cao, hạn chế về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn, thiếu sâu sát địa bàn nên chậm phát hiện các vấn đề nảy sinh, phức tạp để đề xuất hướng xử lý kịp thời. Thực tiễn đó đòi hỏi, trong thời gian tới cần phải triển khai mạnh mẽ, đồng bộ hơn nữa các giải pháp để đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng.

Bước vào giai đoạn phát triển mới, đất nước ta nói chung và tỉnh Gia Lai nói riêng tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức; trong đó, nguy cơ về tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” mà Đảng đã chỉ ra vẫn còn diễn biến phức tạp. Công tác kiểm tra, giám sát còn không ít hạn chế, khuyết điểm; khuyết điểm, vi phạm của tổ chức đảng, đảng viên có nguy cơ gia tăng về số lượng, tính chất, mức độ ngày càng phức tạp và nghiêm trọng. Các hiện tượng tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, “lợi ích nhóm”, “bệnh thành tích”, vi phạm nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng còn tồn tại. Vì vậy, để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát theo tinh thần Kết luận số 21, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, góp phần tích cực hơn nữa vào việc nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp trong Đảng bộ tỉnh đã đề ra, cấp ủy, tổ chức đảng và UBKT các cấp tỉnh Gia Lai cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau:

Một là, tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa về nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của cấp ủy, tổ chức đảng, UBKT và cán bộ, đảng viên các cấp về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Khẳng định kiểm tra, giám sát là một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng, một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác kiểm tra, giám sát nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng: Kiểm tra, giám sát là “thanh bảo kiếm để chữa lành các vết thương”. Để làm được điều này, cần đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng bằng nhiều hình thức, biện pháp thích hợp. Mọi cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu phải gương mẫu, tự giác trong việc thực hiện nhiệm vụ đảng viên và nhiệm vụ được giao, thống nhất cao về ý chí và hành động trong công tác kiểm tra, giám sát để giữ gìn uy tín, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Phải kiên định, kiên quyết, kiên trì trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, không lùi bước trước bất cứ khó khăn nào.

Hai là, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống các quy định về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Cấp ủy các cấp quan tâm chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng hoàn chỉnh các nghị quyết, chỉ thị, quy chế, quy định về công tác xây dựng Đảng, công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đồng bộ, thống nhất với quy định của Trung ương; cải tiến, đổi mới phương pháp, kỹ năng, quy trình công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng bảo đảm khoa học, dân chủ, đồng bộ, thống nhất, khả thi; trong đó, tập trung vào các cơ chế, biện pháp chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm, khuyết điểm của tổ chức đảng và đảng viên.

Cùng với các quy định, chính sách, pháp luật để xử lý nghiêm minh đối với những vi phạm, cần có cơ chế để bảo vệ, khuyến khích những cán bộ, đảng viên, người đứng đầu dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Đồng thời, kiên quyết đấu tranh, phản bác những quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; phòng, chống tham ô, lãng phí, “lợi ích nhóm”.

Ba là, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả sự lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Công tác kiểm tra, giám sát phải được tiến hành thường xuyên, toàn diện, công khai, dân chủ, thận trọng và chặt chẽ, trong đó lấy cảnh báo, phòng ngừa, ngăn chặn là chính. Phải giữ vững các nguyên tắc của Đảng, thực hiện đúng phương châm “Chủ động, chiến đấu, giáo dục, hiệu quả”. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác kiểm tra, giám sát, nhất là kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tập trung vào phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, những vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong xã hội, như về các lĩnh vực kinh tế - tài chính, đất đai, tài nguyên khoáng sản, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và đặc biệt là công tác cán bộ. Chú trọng công tác tự kiểm tra, tự giám sát của cấp ủy, tổ chức đảng và các tổ chức trong hệ thống chính trị, kịp thời phát hiện từ nội bộ để chấn chỉnh ngay những vi phạm từ khi mới phát sinh.

Tăng cường giám sát thường xuyên và nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát chuyên đề để chủ động kiểm soát chặt chẽ việc trao và thực thi quyền lực, phát hiện sớm dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực của tổ chức đảng, đảng viên, xử lý kịp thời, kiên quyết, triệt để, nghiêm minh và đồng bộ cả về kỷ luật đảng, kỷ luật chính quyền và xử lý bằng pháp luật, không có vùng cấm, không có vùng trắng, không có ngoại lệ, không nhẹ trên, nặng dưới. Tiếp tục thực hiện tốt việc kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, trước hết là cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý. Tăng cường chỉ đạo thực hiện nghiêm các kết luận kiểm tra, giám sát để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát.

Bốn là, tăng cường sự phối hợp chặt chẽ và đồng bộ giữa các cơ quan kiểm tra, thanh tra, điều tra, kiểm toán và các cơ quan quản lý nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội trong hoạt động kiểm tra, giám sát. UBKT các cấp tiếp tục tham mưu cấp ủy cùng cấp sửa đổi, bổ sung, xây dựng ban hành mới quy chế phối hợp giữa UBKT với cơ quan điều tra, thanh tra, kiểm toán, kiểm sát, tòa án…; tổ chức thực hiện có chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi cơ quan theo hướng có cơ quan được giao chủ trì điều phối, phối hợp. Coi trọng sơ kết, tổng kết việc phối hợp thực hiện để rút kinh nghiệm và đề ra chủ trương, biện pháp thực hiện đạt kết quả trong từng thời gian cụ thể.

Khuyến khích sự tham gia và phát huy vai trò của nhân dân, các tổ chức xã hội và các phương tiện thông tin đại chúng trong phát hiện dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả phối hợp, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng.

Năm là, tiếp tục nâng cao chất lượng, xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ kiểm tra các cấp theo hướng chuyên nghiệp hóa, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cán bộ kiểm tra phải có phẩm chất đạo đức cách mạng, có bản lĩnh chính trị, tính chiến đấu cao, có kinh nghiệm công tác xây dựng Đảng, kỹ năng nghiệp vụ thuần thục, phương pháp công tác khoa học, dân chủ, thận trọng, chặt chẽ; nắm vững và thực hiện đúng các nguyên tắc, thẩm quyền, quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tâm huyết, kiên quyết, trách nhiệm cao trong nghề nghiệp. Đồng thời, đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ kiểm tra; gắn đào tạo, quy hoạch với luân chuyển cán bộ để tạo nguồn cán bộ kiểm tra; có chế độ, chính sách đãi ngộ phù hợp đối với cán bộ kiểm tra và chế độ, chính sách thu hút cán bộ có chuyên môn giỏi và phẩm chất chính trị tốt về làm công tác kiểm tra./.

Thái Thanh Bình

Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Gia Lai