Đảng bộ Khối Các cơ quan Trung ương nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lý luận theo tinh thần Nghị quyết số 37-NQ/TW đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới

Trong những năm qua, thực hiện các nghị quyết của Đảng, công tác lý luận, việc tổ chức, triển khai nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn thời kỳ đổi mới của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương đã có những bước phát triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng trong việc cung cấp luận cứ khoa học cho thực tiễn các chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, phục vụ cho sự phát triển của Đảng ủy Khối. Các cấp ủy luôn coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác lý luận theo tinh thần Nghị quyết số 37-NQ/TW, ngày 09/10/2014 của Bộ Chính trị về “Công tác lý luận và định hướng nghiên cứu đến năm 2030” (Nghị quyết số 37-NQ/TW).

Bám sát phương châm, triển khai đồng bộ

Hiện nay, Đảng bộ Khối có 61 đảng bộ trực thuộc, trong đó có 34 đảng bộ cấp trên cơ sở và 27 đảng bộ cơ sở, 1.015 tổ chức cơ sở đảng, 5.055 chi bộ với 78.432 đảng viên. Đảng ủy Khối bám sát phương châm, thực hiện nghiêm túc công tác lý luận, công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận đạt kết quả, mục tiêu. Trong 10 năm qua, Đảng ủy Khối đã kịp thời chỉ đạo sơ kết, tổng kết các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương và của Đảng ủy Khối như: Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”; sơ kết 05 năm thực hiện Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 03/10/2017 của Ban Bí thư về ban hành Hướng dẫn khung để cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò hạt nhân trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; sơ kết 05 năm thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị khóa XI về “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở”; sơ kết 05 năm, tổng kết 10 năm thực hện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 09/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”…

Việc tổng kết công tác lý luận, vận dụng vào thực tiễn đã cung cấp nhiều luận cứ khoa học cho việc bổ sung, định hướng phát triển của Đảng bộ Khối. Qua công tác nghiên cứu lý luận và quá trình vận dụng, tổng kết thực tiễn, Đảng bộ Khối đã rút ra nhiều cách làm hay, những mô hình mới, gương điển hình tiên tiến trong thực hiện nhiệm vụ chính trị ở cơ quan, đơn vị… tạo bước phát triển mới, tăng cường sự thống nhất về chính trị, tư tưởng trong Đảng, sự đồng thuận trong cán bộ, đảng viên.

Chú trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận

Đối với thực hiện các nhiệm vụ công tác lý luận, từ năm 2014 đến nay, Đảng ủy Khối và các cấp ủy trực thuộc luôn coi trọng việc tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận. Trong đó tập trung: (1) Tổng kết, đánh giá công tác xây dựng Đảng trong 70 năm xây dựng và phát triển (1948-2018), tổ chức một số hội thảo khoa học về lý luận; về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong các cơ quan Trung ương. Cập nhật, bổ sung và phát hành cuốn Lịch sử Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương giai đoạn 1948-2018. (2) Tổng kết đánh giá 12 năm thực hiện Quyết định số 98-QĐ/TW, ngày 22/10/2007 của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương; Quy định số 215-QĐ/TW, ngày 26/3/2009 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của đảng ủy đơn vị sự nghiệp Trung ương; Quy định số 215-QĐ/TW, ngày 05/12/2013 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của đảng ủy cấp trên trực tiếp tổ chức cơ sở đảng thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan Trung ương; Quy định số 235-QĐ/TW, ngày 07/8/2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành kèm theo Quy chế phối hợp công tác giữa Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương với đảng đoàn, ban cán sự đảng, lãnh đạo các cơ quan Trung ương và các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương; Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “Tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”; Sơ kết 05 năm thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, ngày 07/01/2016 của Bộ Chính trị khóa XI về “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở”; Hội thảo khoa học quốc gia, Triển lãm ảnh và sách “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, Tọa đàm “Vận dụng phong cách dân vận của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào công tác dân vận của Đảng bộ Khối”… (3) Tổng kết, đánh giá 5 năm thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW; 03 năm thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị, ban hành Quy định về chuẩn mực đạo đức của cán bộ, đảng viên Đảng bộ Khối. Bên cạnh đó, tiến hành sơ kết, tổng kết các chủ trương công tác của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và của Đảng ủy Khối trên lĩnh vực công tác tư tưởng và công tác tuyên giáo như Sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về “Xây dựng, phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”; tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW, ngày 07/9/2009 của Ban Bí thư về “Đẩy mạnh công tác bảo hiểm y tế trong tình hình mới”; Tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/ĐUK, ngày 10/10/2012 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị tư tưởng”…

Đồng thời, ban hành các quy định, hướng dẫn, chương trình, kế hoạch để triển khai thực hiện phù hợp với chức năng, nhiệm vụ: Từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Đảng ủy Khối đã ban hành 152 kế hoạch; 06 hướng dẫn; 20 nghị quyết; 04 chỉ thị; 09 quyết định. Chú trọng nâng cao năng lực dự báo và chất lượng công tác hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn của Đảng bộ Khối. Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, cụ thể hóa nội dung tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, trách nhiệm người đứng đầu…

Có thể khẳng định, sau 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW của Bộ Chính trị, công tác lý luận của Đảng bộ Khối đã đạt được những kết quả quan trọng. Tư duy lý luận tiếp tục có bước phát triển; chú trọng tổng kết thực tiễn, nghiên cứu và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Công tác tuyên truyền, giáo dục lý luận được quan tâm, định hướng với nội dung, hình thức đa dạng, phong phú. Việc giáo dục lý luận chính trị được triển khai sâu rộng trong Đảng bộ. Công tác nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng có nhiều đổi mới. Đảng ủy Khối đã nghiên cứu tham mưu, đề xuất nhiều quan điểm, chủ trương lớn của Đảng; đã triển khai nghiên cứu nhiều đề tài, đề án khoa học có giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị theo tinh thần Nghị quyết 37-NQ/TW. Hoạt động nghiên cứu khoa học của các cơ quan Đảng Trung ương ngày càng nền nếp, bảo đảm hiệu quả hơn, phát huy dân chủ trong công tác nghiên cứu khoa học. Cuộc đấu tranh tư tưởng, lý luận, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; chống âm mưu “diễn biến hòa bình” và sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng đã đạt kết quả bước đầu. Trình độ lý luận của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức ngày càng được nâng cao giúp cho việc áp dụng tư duy lý luận vào thực tiễn công tác xây dựng Đảng đạt hiệu quả…

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận, công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn ở một số cấp ủy chậm được đổi mới so với thực tiễn; phương pháp, hình thức nghiên cứu, quán triệt, tuyên truyền thực hiện các chỉ thị, nghị quyết, có lúc, có nơi còn hình thức; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị của một số cơ sở đào tạo, bồi dưỡng lý luận còn hạn chế, chưa phù hợp với yêu cầu của tình hình mới… Nguyên nhân là do một số cấp ủy, bí thư cấp ủy, cán bộ lãnh đạo, quản lý, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong các cơ quan Trung ương chưa thực sự nhận thức sâu sắc được vai trò, tầm quan trọng của công tác lý luận, tổng kết thực tiễn gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Do đó, công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW ở một số cấp ủy còn lúng túng, hiệu quả chưa cao. Bên cạnh đó, lực lượng làm công tác tuyên giáo nói chung và lực lượng phụ trách công tác lý luận của cấp ủy các cấp trong Đảng bộ Khối nói riêng đều là cán bộ kiêm nhiệm nên hạn chế cho việc đầu tư nghiên cứu sâu chất lượng việc nghiên cứu tổng kết lý luận từ thực tiễn ở các cơ quan Trung ương.

Yêu cầu và giải pháp

Thực tiễn hiện nay đang đặt ra một số yêu cầu đối với công tác lý luận của Đảng ủy Khối:

Thứ nhất, công tác lý luận và định hướng nghiên cứu lý luận vừa phải phản ánh đúng đắn quan điểm, chủ trương chỉ đạo của Đảng, vừa phải phù hợp với thực tiễn của từng tổ chức đảng trong Đảng bộ Khối. Do đó, công tác lý luận của Đảng ủy Khối cần phải bám sát chức năng, nhiệm vụ, chương trình công tác nhiệm kỳ và hằng năm của Đảng bộ Khối nhằm phục vụ thiết thực, hiệu quả nhiệm vụ chính trị của các cơ quan Trung ương, từ đó, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng và hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới vào năm 2030, hoàn thiện lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam vào năm 2045.

Thứ hai, cấp ủy các cấp và đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối cần tích cực nghiên cứu lý luận; chủ động, thường xuyên đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, từng bước khẳng định công tác lý luận, tổng kết thực tiễn ở Đảng ủy Khối có tính ứng dụng cao, lấy hiệu quả tham mưu phục vụ trực tiếp cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các tổ chức đảng trong Đảng bộ Khối, từ đó, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, các biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên; góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng; đấu tranh, phê phán các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch.

Thứ ba, nguồn lực đầu tư cho đội ngũ làm công tác lý luận và nhiệm vụ nghiên cứu, hoạt động trong lĩnh vực lý luận của Đảng bộ Khối cần phải được tăng cường để đáp ứng được yêu cầu và ngang tầm với vai trò của công tác lý luận trong tình hình hiện nay. Gắn nghiên cứu khoa học với thông tin chuyên đề, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ phục vụ công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ Khối.

Trên cơ sở xác định rõ bối cảnh trong nươc và thế giới cũng như các nhiệm vụ trọng tâm, đột phá, kế thừa và phát triển kết quả đạt được của 10 năm thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW, trong thời gian tới, Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, hướng dẫn thực hiện tốt công tác lý luận theo Nghị quyết số 37-NQ/TW, thống nhất nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác lý luận phục vụ công tác tham mưu chiến lược của Đảng trong toàn Đảng bộ Khối. Tiếp tục triển khai thực hiện Quy định số 285-QĐ/TW, ngày 25/4/2015 về “Dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị trong các cơ quan đảng, nhà nước” ở Đảng bộ Khối. Đồng thời, đẩy mạnh việc ứng dụng chuyển đổi số, công nghệ số trong công tác đảng; xây dựng, hoàn thiện hệ cơ sở dữ liệu, hệ thống đào tạo, tập huấn nghiệp vụ trên nền tảng số, học liệu số cho đội ngũ cán bộ, đảng viên làm công tác đảng trong Đảng bộ Khối.

Hai là, thống nhất nhận thức của cấp ủy và đội ngũ cán bộ, đảng viên về tầm quan trọng của công tác lý luận phục vụ công tác tham mưu chiến lược của Đảng. Cấp ủy các cấp trong Đảng bộ Khối cần coi công tác lý luận là một nhiệm vụ chính trị then chốt của tổ chức đảng. Tiếp tục, tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ, đảng viên những quan điểm, mục tiêu tiến hành công tác lý luận được xác định trong Nghị quyết số 37-NQ/TW, Nghị quyết Đại hội XIII, trong các văn kiện của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Khối nhiệm kỳ 2020-2025, trọng tâm là Nghị quyết số 16-NQ/TW, ngày 01/8/2007 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa X) về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới; Nghị quyết số 02-NQ/ĐUK, ngày 10/10/2012 về “Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chính trị tư tưởng” và Nghị quyết số 05-NQ/ĐUK, ngày 25/01/2017 của Ban Chấp hành Đảng bộ Khối về “Đổi mới công tác tư tưởng nhằm đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ” để đội ngũ cán bộ, đảng viên hiểu thấu suốt và thực hiện có hiệu quả những quan điểm, mục tiêu đã đề ra.

Ba là, đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lý luận, kết hợp nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn, nâng cao trình độ, năng lực nghiên cứu, nhất là năng lực phân tích, dự báo. Có biện pháp thích hợp nhằm phát huy trí tuệ, năng lực sáng tạo của cán bộ có chuyên môn cao và bản lĩnh chính trị vững vàng. Đổi mới căn bản công tác đào tạo cán bộ lý luận, từ quy hoạch đến chương trình, nội dung, phương pháp tuyển chọn, tiêu chuẩn đánh giá chất lượng và sử dụng cán bộ nhằm đảm bảo phương châm công tác lý luận phải gắn chặt và xuất phát từ thực tiễn được nêu trong Nghị quyết số 37-NQ/TW.

Bốn là, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động nghiên cứu khoa học. Quản lý tốt hoạt động nghiên cứu lý luận, chú trọng khâu đánh giá, nghiệm thu, bảo đảm chất lượng, hiệu quả nghiên cứu. Hoàn thiện hệ thống văn bản, hệ thống điện tử để quản trị hoạt động khoa học hiệu quả; bảo đảm các nguồn lực nhằm nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học phục vụ công tác lý luận, tổng kết thực tiễn…

TS. Phạm Thị Vui

Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo

Đảng ủy Khối Các cơ quan Trung ương