ĐẤU TRANH ?

Hắn sinh ra trong sự chờ đợi và hi vọng của cả nhà, mà nói đúng hơn là cả họ nhà hắn. Chả là, sau khi bốn chị gái hắn lần lượt ra đời, cha hắn, ông trưởng họ nơi vùng quê đồng bằng Bắc Bộ còn nhiều lề thói ràng buộc chán nản, ngày qua ngày bầu bạn với chai “quốc lủi”, bỏ bê ruộng vườn, không ngừng sinh chuyện, gây áp lực với vợ con. Mẹ hắn, người phụ nữ nông thôn quen sống cam chịu, nghe người ta mách khăn gói lặn lội lên tận miền núi lấy thuốc của một bà lang có tiếng là bốc thuốc sinh con trai, con gái theo ý muốn. Ngày hắn được sinh ra, nhà hắn vui như có hội. Cha hắn thịt hẳn một con lợn đãi cả họ. Ông còn sang hẳn làng bên nhờ một người quen học cao hiểu rộng để chọn cho hắn một các tên có ý nghĩa. Với hi vọng lớn lên hắn là người công minh, chính trực, thẳng thắn, tâm hồn trong sáng nên cái tên Công Minh ra đời.

Ngày bé hắn học hành cũng sáng dạ lắm, lại ngoan ngoãn nên được thầy yêu bạn mến. Nhưng có nhiều lần hắn về nhà trong trạng thái quần áo tóc tai lấm lê lấm lết, hỏi ra thì với biết là do hắn tố cáo những trò quậy phá của mấy bạn học sinh cá biệt trong lớp với thầy cô nên bị mấy trò này đánh khi tan học. Mẹ hắn xót con nên luôn dặn hắn không mách với thầy cô nữa, các bạn làm gì thì kệ các bạn, chú ý vào việc học của hắn thôi, không nên quan tâm tới những việc không liên quan. Mình phải biết lo cho bản thân mình chứ! Mẹ luôn nhắc nhở hắn.Có một lần, vì hắn đứng ra bảo vệ cô bạn cấp 3 bị mấy thanh niên trêu chọc vào buổi tối đi học thêm về mà hắn bị chúng đánh gãy tay phải bó bột cả tháng.                                   

Sau này đi làm, va chạm với nhiều thành phần hắn mới nhận ra rằng thật khó khăn khi  làm người chính trực, đấu tranh chống lại thói hư tật xấu. Cái xấu bắt tay, liên kết ràng buộc với nhau bằng mối quan hệ lợi ích chắc chắn, thật khó khi mà đơn thương độc mã có thể chặt đứt. Chả dại mà làm anh hùng, lớ sớ sứt đầu mẻ chán như chơi. Trong đầu hắn chất chứa mâu thuẫn, đứng trước những điều ngang tai trái mắt, vô lý đùng đùng hắn muốn thẳng thắn vạch mặt đấu tranh, xây dựng, nhưng rồi hắn lại thấy ý kiến của một hai cá nhân cũng chỉ là muối bỏ biển, chả giải quyết được gì có khi lại mang thiệt vào thân. Như lần trước, có đồng chí trong chi ủy vì thẳng thắn góp ý về một “ nhân vật ” trong danh sách quy hoạch làm việc không hiệu quả, hay gây mất đoàn kết nội bộ, tư cách đạo đức thì kém đề nghị chưa quy hoạch đợt này mà bị Thủ trưởng gọi lên phòng riêng nhắc khéo. Thế rồi đồng chí ấy gặp “ tai nạn nghề nghiệp”  cứ tự nhiên bị gây áp lực như từ trên trời rơi xuống, anh em đồng nghiệp biết mà không ai dám đỡ. Từ đó, hắn âm thầm suy nghĩ, liên tưởng lại chuyện ngày bé hắn thấy tốt nhất từ giờ trở đi mình “mũ ni che tai” kẻo nhỡ may động “chỗ nguy hiểm” là mang họa vào thân. Hắn chép miệng, đời này khôn chết, dại chết, chỉ có biết là không chết mà biết là biết điều, biết mình, biết ta cứ sống như thế này được chăng hay chớ, lờ đờ nước hến chả ai nói được mình, được lòng cấp trên, đồng thuận của cấp dưới, mình thì yên phận. Thằng nào sai kệ nó có liên quan gì đến mình đâu, thằng nào đúng cũng chả dại gì mà bênh mà bảo vệ vì không cẩn thận sai ý thủ trưởng thì ăn đòn đủ. Khi nào khó khăn quá thì tẩu vi lộ là thượng sách, né hết các mũi dùi chĩa vào mình là xong, gió chiều nào ta che chiều đấy, xã hội bây giờ khôn như mình đầy, dại gì mà giơ đầu chịu báng, bôi mỡ cho kiến nó đốt. Anh hùng kiểu quân tử Tầu giờ thì chết ngay làm sao mà tồn tại được. Đấu tranh thì tránh đâu chứ được gì? Từ đó trở đi mọi việc động chạm đến bày tỏ quan điểm, đấu tranh là hắn lặng im, cái gì cũng gật gà gật gù như gà mắc tóc, nói chung chung hoặc bày tỏ ý kiến theo dạng không ủng hộ cũng không phản đối như trước nữa.

Đường đường là Phó giám đốc Sở, tuy vậy nhiều người thấy hắn cứ hèn hèn làm sao ấy. Mà đúng là hèn thật, khi mà mới đây có cuộc họp tại tổ dân phố nơi hắn đang cơ trú, ông Tổ trưởng dân phố đưa ra một trường hợp đảng viên sinh hoạt tại chi bộ dân cư vi phạm nguyên tắc sinh hoạt đảng và có nhiều biểu hiện vi phạm những điều đảng viên không được làm, đề nghị đảng viên trong chi bộ góp ý, phê bình theo quy định của Đảng. Sau khi nghe xong, hắn nghĩ, mình với thằng cha này gặp nhau suốt ngày, anh anh em em chén chú chén anh, có việc gì hay hắn chả bảo mình, vừa rồi có miếng đất cũng nhờ hắn để lại bán sang tay cũng được lời một mớ, dại gì mà phê bình làm gì. Nghĩ vậy, trong cuộc họp hắn xin không có ý kiến phê bình.

Vừa rồi, Sở trống 1 ghế phó giám đốc, một nhóm anh em trong cơ quan cạnh tranh, nói nhiều điều không đúng về nhau trong cuộc họp để ngăn không cho bầu bán, hắn cũng ngồi im và lại tự nghĩ, dại gì mà dây vào cho rách chuyện, thân mình mình lo, dăm câu ba điều bênh vực người này lại mất lòng người kia, cứ ngồi im sau ai lên thì cũng không húy. Tốt nhất là nửa nạc, nửa mỡ, ợm ờ cho xong, chả mất lòng ai, mình cứ yên vị cái ghế này cho vợ con nó nhờ. Đấu tranh không cẩn thận chỉ mang thiệt vào thân, các cụ nói rồi "ngậm miệng ăn tiền" mà!

Sau một thời gian bị va đập, tinh thần “đấu tranh” trong con người Công Minh gần như bị triệt tiêu, hắn không còn động lực phấn đấu, thể hiện hay sáng tạo gì nữa. Hắn chỉ mong muốn làm cái gì ít va chạm, không căng thẳng và tốt thi làm không tốt thì thôi. Hắn co mình lại, sống trong vỏ ốc của sự lãnh đạm, an toàn. Anh em trong cơ quan nhìn hắn với ánh mắt nửa tin nửa ngờ, có người thì bảo ông này khôn, luôn chung chiêng chả bao giờ có ý kiến cụ thể vào vấn đề mà chỉ loanh quanh hoặc trật tự nên chả ai biết ý ông này thế nào nên chả mất lòng ai. Người thì bảo, ông này không có chính kiến, gió chiều nào che chiều ấy.Mặc kệ miệng đời, hắn vẫn kiên định với phong cách riêng của mình và lẩn tránh hầu hết các buổi cho ý kiến đúng – sai về mọi việc trong cơ quan. Đi lên từ thằng lính quèn nói gì thì nói, hắn trải qua nhiều cú va đập, cái vị trí Phó giám đốc Sở hắn đang ngồi có được cũng là do các ứng cử viên khác mải cạnh tranh lẫn nhau bỏ sót ứng cử viên là hắn,  lúc ra bầu bán vì hắn chả va chạm gì mà cũng có chút năng lực nên hiển nhiên trúng. Từ đó trở đi, hắn càng trung thành với phương châm “4 không”: Không nói, không làm, không đấu tranh và không …chịu trách nhiệm.

Nhưng ở đời mấy ai học được chữ ngờ, vừa rồi Sở nhận được mấy hồ sơ dự án xin cấp phép, Giám đốc sở đi công tác nước ngoài mà hắn thì lại được Giám đốc ủy quyền phụ trách thẩm tra phê duyệt cùng đôi lời gửi gắm. Với khả năng của mình,  hắn nhìn được khả năng rủi ro của dự án. Tuy nhiên, bằng một vài động tác khéo léo của hắn, chủ đầu tư dự án lại hiểu chuyện chăm sóc hắn chu đáo, đáp ứng  đầy đủ, kịp thời những gợi ý của hắn. Sau mấy đêm trằn trọc suy nghĩ, lý trí của hắn đã không thắng nổi cám dỗ của lợi ích bày ra trước mắt. Hơn nữa cấp trên lại có lời, vừa được ăn lại vừa được lòng cấp trên nên chả tội gì. Những kiến nghị của cấp dưới về những điểm bất thường của dự án bị hắn ém đi, dự án được hắn thông qua.

Đùng một cái có đơn thư tố cáo, dự án mà hắn được giao thẩm định, cấp phép bị cơ quan điều tra sờ gáy, hàng loạt sai phạm bị lôi ra ánh sáng…hắn nằm trong danh sách gia nhập câu lạc bộ “Juventus” và chỉ nay mai sẽ bị “bế’ đi. Ngồi im lặng một mình trong phòng làm việc, hắn chua chát nghĩ lại quãng thời gian còn lại sẽ phải làm bạn với  bốn bức tường cô quạnh và thấy ân hận. Hắn sai thật rồi, sai ngay từ lúc hắn lựa chọn phương châm sống một cách bàng quan, chủ nghĩa cá nhân. Sai phạm lần này âu cũng là tự làm tự chịu. Nếu như hắn dám thẳng thắn bày tỏ quan điểm, không bỏ qua các  rủi ro của dự án, dũng cảm không để lợi ích làm mờ ý chí  thì đâu nên nỗi, trách ai!

Trung Ngôn