Vì sao nhiều tổ chức đảng và cán bộ chủ chốt của Bình Thuận bị kỷ luật?

Bài 1: Bị kỷ luật Đảng, nhìn từ góc độ vi phạm nguyên tắc, quy chế, thiếu kiểm tra, giám sát

Bình Thuận là tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ có diện tích 7.941,5 km²; chủ yếu là đồi núi thấp, đồng bằng ven biển nhỏ, hẹp. Bờ biển Bình Thuận dài 192 km. Tỉnh có 10 đơn vị hành chính cấp huyện (thành phố Phan Thiết, thị xã La Gi và 8 huyện).Đảng bộ tỉnh có 14 đảng bộ trực thuộc,với gần 39 nghìn đảng viên. Bình Thuận có nhiều loại khoáng sản với trữ lượng lớn, như: Zircon, khoảng 4 triệu tấn, nhiều nhất nước, cát thủy tinh khoảng 500 triệu m³, nước khoáng thiên nhiên có thể khai thác 300 triệu lít/năm; đá granit, dầu khí với trữ lượng lớn. Với lợi thế là tỉnh ven biển, quanh năm nắng ấm, có nhiều bãi biển đẹp, Bình Thuận đã đầu tư xây dựng các quần thể du lịch - nghỉ mát - thể thao - sân golf - nghỉ dưỡng, trở thành một trong những trung tâm du lịch lớn của cả nước.

Trên mảnh đất được mệnh danh là Bình yên, Thuận hòa đầy nắng và gió này, nhiều năm qua, hơn 1,3 triệu người thuộc 34 dân tộc anh em cùng sinh sống, chung sức đồng lòng, miệt mài xây dựng quê hương ngày càng tươi đẹp. Từ 2016 đến năm 2020, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của tỉnh đạt 7,64%; năm 2021, dù ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, tổng thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn vẫn đạt 13.383 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người 45 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo còn 1,15 %; cả tỉnh có 67/93 xã đạt chuẩn nông thôn mới...

Tuy nhiên, trong khoảng đầu tháng 3 đến cuối tháng 4 năm nay, Nhân dân cả nước, nhất là tỉnh Bình Thuận, liên tiếp phải nghe thông tin về nhiều tổ chức đảng, hàng chục đảng viên, cán bộ chủ chốt của tỉnh Bình Thuận và một số bộ ngành Trung ương bị Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương và các tổ chức đảng có thẩm quyền khác thi hành kỷ luật bằng nhiều hình thức, từ khiển trách đến khai trừ ra khỏi Đảng. Không ít người trong số đó đã sa vào vòng lao lý.

Cụ thể, từ ngày 02 đến ngày 04-3-2022, UBKT Trung ương đã họp Kỳ thứ 12. Tại Kỳ họp này, UBKT Trung ương đã xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ (BTV) Tỉnh ủy Bình Thuận nhiệm kỳ 2015-2020. UBKT Trung ương nhận thấy: BTV Tỉnh ủy Bình Thuận nhiệm kỳ 2015-2020 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và Quy chế làm việc, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Ban cán sự (BCS) đảng Uỷ ban nhân dân (UBND) tỉnh, UBND tỉnh và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý, sử dụng đất, thực hiện một số dự án; một số cán bộ, đảng viên trong đó có cả lãnh đạo chủ chốt của tỉnh bị khởi tố, bắt tạm giam. Những vi phạm nêu trên đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương… (trích Thông cáo Báo chí Kỳ họp thứ 12 của UBKT Trung ương).

Đồng thời, UBKT Trung ương yêu cầu BTV Tỉnh ủy Bình Thuận vừa khẩn trương khắc phục các vi phạm, khuyết điểm đã được chỉ ra, vừa xem xét, xử lý kỷ luật, kiểm điểm trách nhiệm hàng chục cá nhân, đang và nguyên là tỉnh ủy viên, lãnh đạo UBND tỉnh, lãnh đạo các sở, ngành, địa phương của tỉnh; chỉ đạo các tổ chức đảng trực thuộc theo thẩm quyền xem xét, xử lý kỷ luật, kiểm điểm trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến vi phạm, khuyết điểm theo kết luận kiểm tra. Liên quan đến những vi phạm đó, UBKT Trung ương xác định có trách nhiệm của các Ban cán sự (BCS) đảng và một số cán bộ, lãnh đạo Bộ Xây dựng, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước cần được xem xét xử lý trách nhiệm. Do vậy, yêu cầu các BCS đảng Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, Bộ Xây dựng nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm, chấn chỉnh công tác, tham mưu, ban hành văn bản hướng dẫn; chỉ đạo kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có vi phạm, khuyết điểm trong việc tham mưu, đề xuất để xảy ra những vi phạm trong việc thanh tra, kiểm toán, tham mưu các văn bản nghiệp vụ không đúng quy định của pháp luật.

Tiếp đó, trong hai ngày 19 và 20-4-2022, UBKT Trung ương đã họp Kỳ thứ 14. Thực hiện kết luận tại Kỳ họp thứ 12, căn cứ các quy định của Đảng, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật: Khai trừ ra khỏi Đảng các đồng chí: Lê Nguyễn Thanh Danh, nguyên Phó Bí thư Đảng ủy, nguyên Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Ngô Hiếu Toàn, Đảng ủy viên, Phó Giám đốc Sở Tài chính; Cảnh cáo các đồng chí: Lê Tuấn Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư BCS đảng, Chủ tịch UBND tỉnh và Nguyễn Trần Nam, nguyên Ủy viên BCS đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng; Khiển trách các đồng chí: Đặng Công Huẩn, Ủy viên BCS đảng, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ và Vũ Văn Họa, Ủy viên BCS đảng, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước vì đã vi phạm trong chỉ đạo thanh tra, giải quyết tố cáo và kiểm toán tại tỉnh Bình Thuận. Đồng thời, đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật BTV Tỉnh ủy Bình Thuận các nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020; BCS đảng UBND tỉnh Bình Thuận các nhiệm kỳ 2011-2016, 2016-2021 và các đồng chí: Huỳnh Văn Tí, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Mạnh Hùng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy; Lê Tiến Phương, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư BCS đảng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Ngọc Hai, nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Bí thư BCS đảng, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh; Lương Văn Hải, nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, nguyên Phó Bí thư BCS đảng, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; Hồ Lâm, nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường.

Ngày 26/4/2022, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư để xem xét, thi hành kỷ luật. Sau khi xem xét đề nghị của UBKT Trung ương, căn cứ nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm, theo quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm, Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật Cảnh cáo BTVTỉnh ủy Bình Thuận các nhiệm kỳ 2010-2015, 2015-2020, BCS đảng UBND tỉnh các nhiệm kỳ 2011-2016, 2016-2021 và đồng chí Nguyễn Mạnh Hùng; Khiển trách đồng chí Huỳnh Văn Tí. Ban Bí thư quyết định thi hành kỷ luật Khai trừ ra khỏi Đảng đối với các đồng chí: Nguyễn Ngọc Hai, Lương Văn Hải, Hồ Lâm; Cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Lê Tiến Phương. Bộ Chính trị, Ban Bí thư đồng thời đề nghị các cơ quan xem xét, xử lý kỷ luật về hành chính theo đúng quy định đối với các tập thể, cá nhân đã xử lý kỷ luật đảng.

Thực hiện kết luận và quyết định của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, UBKT Trung ương, tùy theo nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả, nguyên nhân vi phạm nhiều tổ chức đảng và hàng chục cá nhân khác đã bị các tổ chức đảng có thẩm quyền, các cấp chính quyền, cơ quan, đơn vị ở tỉnh Bình Thuận, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, Bộ Xây dựng kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm, thi hành kỷ luật. Vì sao Bình Thuận lại có nhiều cán bộ, đảng viên bị thi hành kỷ luật Đảng, chính quyền, kể cả bị pháp luật Nhà nước xử lý như vậy? Không nhiều người thạo tin, hiểu việc, thì cho rằng, đó là hậu quả tất yếu mà những tổ chức, tập thể, cá nhân ấy phải gánh chịu do có những việc làm sai trái diễn ra trong nhiều năm liền. Số đông thiếu thông tin, mơ hồ về nhận thức, cứ phán vô tư: Bình Thuận bị như vậy vì UBKT Trung ương kiểm tra quá gắt; Trung ương xử Bình Thuận quá nghiêm… Vậy sự thật như thế nào?

Qua nắm tình hình của cán bộ theo dõi địa bàn và khảo sát một số đơn thư tố cáo, tháng 8-2021, UBKT Trung ương quyết định kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Thuận nhiệm kỳ 2015-2020 trong việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện Quy chế làm việc của Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020; lãnh đạo, chỉ đạo BCS đảng UBND tỉnh trong triển khai thực hiện một số dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh.

Kết quả kiểm tra cho thấy, không chỉ BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020 mà cả BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010-2015, BCS đảng UBND tỉnh các nhiệm kỳ 2011-2016, 2016-2021 và nhiều cá nhân là cán bộ chủ chốt của tỉnh và cả ban, bộ, ngành Trung ương đã vi phạm đến mức phải xem xét thi hành kỷ luật. Cụ thể:

BTV Tỉnh ủynhiệm kỳ 2010-2015 đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ: Để UBND tỉnh trình xin ý kiến và trực tiếp chỉ đạo UBND tỉnh về chủ trương thực hiện Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết; Dự án Lấn biển và bố trí, sắp xếp dân cư, chỉnh trang đô thị phường Đức Long, thành phố Phan Thiết, không thông qua BCS đảng UBND tỉnh, làm mất vai trò của BCS đảng UBND tỉnh trong việc lãnh đạo thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh; vi phạm Quy chế làm việc của Tỉnh ủy: Cho chủ trương không đúng thẩm quyền khi cơ bản đồng ý với tờ trình của UBND tỉnh về quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết, trong đó không bố trí 20% diện tích đất ở của dự án để xây dựng nhà ở xã hội, vi phạm pháp luật, nguy cơ gây thất thoát lớn ngân sách nhà nước; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát để BCS đảng UBND tỉnh, UBND tỉnh và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý sử dụng đất tại một số dự án, gây thất thu, thất thoát và nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước. Những vi phạm, khuyết điểm trên gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy địa phương, gây bức xúc trong xã hội.

Thời điểm ấy, những sai phạm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện Quy chế làm việc của BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2010-2015 chưa được kiểm tra, làm rõ. Tuy nhiên, qua kiểm điểm hằng năm, kiểm điểm cuối nhiệm kỳ trước khi bước vào Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ mới, BTV Tỉnh ủy Bình Thuận nhiệm kỳ 2010-2015 dường như chưa nhận ra khuyết điểm, vi phạm của mình trong thực hiện Quy chế làm việc của Tỉnh ủy. Có lẽ vì vậy, mà trong lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện Quy chế làm việc của Tỉnh ủy, BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020 lại tiếp tục sa vào những vi phạm, trong đó có vi phạm nặng nề hơn trước.

Cụ thể, BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020 đã vi phạm Quy định số 231-QĐ/TW, ngày 16/6/2009 về quan hệ lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh ủy, thành ủy với các đảng đoàn, BCS đảng trực thuộc và Quyết định số 168-QĐ/TW, ngày 28/12/2018 của Ban Bí thư về việc ban hành quy chế làm việc mẫu của các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương: Chậm tham mưu để Tỉnh ủy sửa đổi, bổ sung Quy chế làm việc; nội dung Quy chế không quy định rõ trách nhiệm của BCS đảng UBND tỉnh phải báo cáo xin ý kiến BTV Tỉnh ủy đối với một số vấn đề lớn về phát triển kinh tế - xã hội, chủ trương đầu tư một số dự án quan trọng, sử dụng nhiều đất trước khi thực hiện; vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ: Để UBND tỉnh trình xin ý kiến và trực tiếp chỉ đạo UBND tỉnh về chủ trương thực hiện các dự án (Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết; Dự án Ocenan Dunes Resort; Dự án Khu liên hợp điều hòa chỉnh trang đô thị và dịch vụ thương mại Hưng Long, TP Phan Thiết), không thông qua BCS đảng UBND tỉnh, làm mất vai trò của BCS đảng UBND tỉnh trong việc lãnh đạo thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh; vi phạm Quy chế làm việc của Tỉnh ủy: Cho chủ trương không đúng thẩm quyền khi thống nhất với phương pháp, cách thức xác định giá đất để tính tiền sử dụng đất của Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết theo tờ trình của UBND tỉnh, trong khi giá đất UBND tỉnh đã xác định trong tờ trình để trình BTVTỉnh ủykhông đúng quy định, gây thất thoát lớn ngân sách Nhà nước; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát để BCS đảng UBND tỉnh, UBND tỉnh và nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong quản lý sử dụng đất, thực hiện dự án, gây thất thu, thất thoát và nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước, nhiều hậu quả khó khắc phục; một số cán bộ, kể cả cán bộ chủ chốt của tỉnh bị khởi tố, bắt tạm giam.

Những vi phạm, khuyết điểm của BTV Tỉnh ủy Bình Thuận nhiệm kỳ 2015-2020, qua kiểm tra, xác định gây hậu quả rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy địa phương.

Đối với BCS đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016, qua kiểm tra, kết luận đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, các Quy chế làm việc của Tỉnh ủy và BCS đảng UBND tỉnh: Không họp bàn cho chủ trương thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn theo thẩm quyền; không báo cáo, xin ý kiến BTV Tỉnh ủy về chủ trương thực hiện một số dự án; để UBND tỉnh trực tiếp báo cáo BTV Tỉnh ủy cho chủ trương thực hiện các dự án,thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo để UBND tỉnh vi phạm quy định pháp luật về đất đai, nhà ở, lâm nghiệp,... gây thất thu, thất thoát và nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước trong việc quyết định, tổ chức thực hiện Dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết và Dự án Bảo vệ, khoanh nuôi, tái sinh, trồng và phát triển thực vật rừng dầu, một số loài động vật quý, hiếm và thông thường.

Những vi phạm, khuyết điểm của BCS đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2011-2016 được UBKT Trung ương kết luận gây hậu quả rất nghiêm trọng, thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, lãng phí tài nguyên, gây bức xúc trong xã hội, phát sinh nhiều đơn thư tố cáo, phản ánh kéo dài, ảnh hưởng xấu đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Như một hệ lụy tất yếu từ những sai phạm tương tự giữa BTV Tỉnh ủy hai nhiệm kỳ liên tiếp, BCS đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016-2021 cũng mắc phải những lỗi phạm khá giống như BCS đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ trước đó: Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, các quy chế làm việc của Tỉnh ủy và BCS đảng UBND tỉnh: Không họp bàn cho chủ trương đối với các dự án đầu tư trên địa bàn theo thẩm quyền; không báo cáo BTV Tỉnh ủy một số dự án trước khi triển khai thực hiện và dự án có điều chỉnh, thay đổi lớn so với chủ trương đã xin ý kiến; để UBND tỉnh trực tiếp báo cáo xin ý kiến BTV Tỉnh ủy một số dự án, như đã nêu trong nội dung vi phạm của BTV Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2015-2020; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo để UBND tỉnh quyết định, tổ chức thực hiện các dự án vi phạm quy định pháp luật về đất đai, đầu tư, đấu thầu, nhà ở, xây dựng, lâm nghiệp,... gây thất thoát, thất thu và nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước.

Những vi phạm, khuyết điểm của BCS đảng UBND tỉnh nhiệm kỳ 2016 - 2021, qua kiểm tra, xác định gây hậu quả rất nghiêm trọng, khó khắc phục; thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, lãng phí tài nguyên; gây bức xúc trong xã hội, phát sinh nhiều đơn thư tố cáo, phản ánh kéo dài, ảnh hưởng rất xấu đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Kết luận kiểm tra cũng khẳng định, việc để xảy ra các vi phạm, khuyết điểm tại các dự án được kiểm tra có trách nhiệm của các cơ quan tham mưu của tỉnh Bình Thuận, như: Văn phòng Tỉnh ủy, Văn phòng UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Sở Tài chính, cần được kiểm điểm, làm rõ và xử lý theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước./.